Αναγνώστες

Τετάρτη 24 Δεκεμβρίου 2014

Οι "ψηφιακοί γηγενείς" κατοικούν στις "ψηφιακές γειτονιές"

                                                               

Τα χρόνια που τα παιδιά ξεσήκωναν με τις φωνούλες τους τις γειτονιές, τις αλάνες, και τις παιδικές χαρές, έχουν περάσει ανεπίστρεπτη. Τα χρόνια που τα παιδιά σήκωναν σκόνη από τα ποδοβολητά στις γειτονιές και που γυρνούσαν στο σπίτι με σκισμένα γόνατα, αποτελούν πια παρελθόν… Τα χρόνια που τα παιδιά γυρνούσαν σπίτι τους όταν έσβηνε και το τελευταίο φως του ήλιου δε γυρνούν πίσω. Αυτά τα παιδικά χρόνια ήταν συνυφασμένα με τη ζωή της αλάνας, με τη μπάλα, με το τρέξιμο, με το ποδήλατο, με τα ομαδικά παιχνίδια με τις φωνές, τους τσακωμούς, τους τραυματισμούς από τα πεσίματα.
 Όμως αυτό όλο το σκηνικό τα κοινωνικοποιούσε, τα μάθαινε να παίζουν, να λειτουργούν σαν ομάδα. Τα μάθαινε να κερδίζουν και να χάνουν. Τα μάθαινε να νοιάζονται το ένα το άλλο, να προστατεύουν τον εαυτό τους. Μάθαιναν και αποδέχονταν τους κανόνες και τα όρια του παιχνιδιού. Όλες οι παραπάνω εικόνες όμως ανήκουν στο παρελθόν και η σημερινή και οι επόμενες γενιές δε θα γνωρίσουν πιθανά τέτοιες εμπειρίες.
Τη θέση της αλάνας έχει κερδίσει η «ψηφιακή γειτονιά». Οι σημερινοί έφηβοι είναι οι «ψηφιακοί γηγενείς», όπως αποκαλούνται, καθώς για αυτή τη γενιά το Διαδίκτυο αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής τους. Το Διαδίκτυο το βρήκαν οι σημερινοί έφηβοι, δεν τους βρήκε όπως ενδεχομένως πολλούς από εμάς για αυτό και η προτίμησή τους φαίνεται ξεκάθαρα… Θα μπορούσαμε να πούμε πολλά για αυτή την εξέλιξη.
 Θα μπορούσαμε να πούμε πολλά για το τι χάνουν τα παιδιά εγκλωβισμένα στον εικονικό κόσμο. θα μπορούσαμε να πούμε για την ευθύνη της οικογένειας, του σχολείου και της πολιτείας. Δεν είναι όμως ο ρόλος μας να πετροβολούμε αλλά με αυτές τις πέτρες να χτίζουμε γέφυρες, γέφυρες του εικονικού με τον πραγματικό κόσμο μιας και το Διαδίκτυο αποτελεί σήμερα ένα χρήσιμο και απαραίτητο εργαλείο ελεύθερης ενημέρωσης, επικοινωνίας και ψυχαγωγίας, το οποίο αδιαμφισβήτητα έχει εισχωρήσει στην καθημερινότητα όλων μας. Τόσο ελεύθερης μάλιστα που κάποιες φορές μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνα μονοπάτια.
Θεωρείται ένας επιταχυντής γνώσης και πληροφόρησης, ένα ψυχαγωγικό μέσο και το δημοφιλέστερο μέσο επικοινωνίας, το οποίο υποκρύπτει όμως αρκετές απειλές, ειδικά για όσους δεν έχουν γνώση αυτών. Σε αυτή την ψηφιακή αταξία οι πιο ευάλωτοι χρήστες είναι φυσικά τα παιδιά. Σχετικές έρευνες έχουν αποκαλύψει ότι παιδιά ηλικίας 9 – 16 ετών που χρησιμοποιούσαν το Διαδίκτυο καθημερινά παρουσίασαν ελλείψεις σε βασικές
δεξιότητες σε θέματα ασφάλειας. Το ίδιο ακριβώς συμπέρασμα ίσχυε και για τους κηδεμόνες τους (Livingstone, 2014: 11-14).
                                                                           
Η ενημέρωση μέσω της βιωματικής εμπειρίας αποτελεί έναν εναλλακτικό τρόπο μάθησης που επεκτείνεται πέρα από τα θρανία και τα σχολικά εγχειρίδια. Βασιζόμενοι σε αυτό, η εθελοντική ομάδα «Κοινωνικοί Λειτουργοί ΕΝτάξη», οραματίστηκε και εφάρμοσε την πληροφόρηση των μαθητών για την ασφαλή πλοήγηση στο Διαδίκτυο με στόχο την πρόληψη ή/και την μείωση της άγνοιας στο Διαδίκτυο.
Σε μία εποχή συνεχώς αυξανόμενης ευρυζωνικότητας για τα παιδιά και τους εφήβους, ο ψηφιακός αναλφαβητισμός των γονέων και η ανεπάρκεια των φορέων να εκπαιδεύσουν τα παιδιά στο ασφαλές και παραγωγικό Διαδίκτυο οφείλει να αποτελέσει παρελθόν. Για αυτό το λόγο, συνοδοιπόροι στην εθελοντική δράση ήταν τα κοντινά ενήλικα πρόσωπα των μικρών μας φίλων, οι γονείς και οι δάσκαλοι.
 Αναγνωρίζοντας την έλλειψη επαρκούς και ευρείας κλίμακας έρευνα γύρω από τη σχέση όχι μόνο των παιδιών αλλά και των κοντινών ενήλικων προσώπων τους (γονείς και εκπαιδευτικούς) με το Διαδίκτυο στην Ελλάδα και σε συνάρτηση με εξειδικευμένη εκπαίδευση της εθελοντικής ομάδας αναπτύχθηκε η ιδέα σχεδιασμού της παρούσας έρευνας. Σκοπό της η διερεύνηση των διαδικτυακών γνώσεων, στάσεων και συμπεριφορών των παιδιών, των δασκάλων και των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης πριν και μετά την ενημέρωση, έτσι ώστε να πραγματοποιηθεί σύγκριση των αποτελεσμάτων και αξιολόγηση ουσιαστικά της επίδρασης που μπορεί να ασκήσει μία οργανωμένη ενημέρωση στη σχολική κοινότητα όσον αφορά το Διαδίκτυο.
Στόχος της συγγραφής αυτού του εγχειριδίου είναι η περιγραφή του συνολικού έργου της εθελοντικής ομάδας «Κοινωνικοί Λειτουργοί ΕΝτάξη» τα τελευταία τρία χρόνια, ο προβληματισμός και η ευαισθητοποίηση καθώς και η σύσταση για τη χάραξη πολιτικών και δημόσιων συζητήσεων πάνω σε τέτοια ευαίσθητα θέματα, όπως η ασφαλής χρήση του Διαδικτύου, η αναγνώριση του «εθισμού» από το Διαδίκτυο, η πρόληψη και η προστασία.
                                                                       
Με αυτές μας τις  σκέψεις  δηλώσαμε συμμετοχή στο 2ο συνέδριο ψυχικής υγείας στην ΠΦΥ απ όπου αποσπάσαμε το 2ο βραβείο! Ένα βραβείο που μας δίνει χαρά , τη χαρά ότι οι κόποι μας και τα ξενύχτια μας έπιασαν τόπο ....αλλά μας γεμίζει και ευθύνες , τις ευθύνες του να γινόμαστε καλύτεροι και χρήσιμοι στην κοινωνία . Δίνουμε δε την υπόσχεση στους εαυτούς μας αλλά και στους μικρούς μας φίλους ότι: ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΜΕ...αυτό το ωραίο ταξίδι που ξεκινήσαμε !
                                                               
Προσπάθειες πρόληψης σαν τη δική μας θα πρέπει να αποτελούν κοινή επιδίωξη του σχολείου , της οικογένειας και της πολιτείας .
Εάν θέλουμε όλοι μας (γονείς – δάσκαλοι - κοινωνία ) να ξαναακουστούν οι παιδικές φωνούλες στις αλάνες, στις γειτονιές και στους παιδότοπους ας προβληματιστούμε.. Ας βγάλουμε τα παιδιά μας έξω από το σπίτι.. Τα παιδιά μας χρειάζονται να επανασυνδεθούν με τον κόσμο γιατί να είναι κλεισμένα μέσα στο σπίτι απομονωμένα από τον έξω κόσμο. Χώρο χρειάζονται για να απελευθερώσουν τη φαντασία τους και φίλους να συμμετάσχουν στο παιχνίδι τους. Και ας είναι σε μια αλάνα με μοναδικό εφόδιο μια μπάλα. Έτσι μόνο θα τους δωθεί η δυνατότητα να χάσουν για να μάθουν… Να πέσουν για να μάθουν να σηκώνονται!

Παρασκευή 12 Δεκεμβρίου 2014

«Υπε­ρα­σπί­ζο­ντας τα ΔΙΚΑΙΩ­ΜΑΤΑ μου διεκδικώ την παιδική μου ηλικία»

                             <<Έχω , έχεις ,έχει….ΟΛΟΙ έχουμε δικαίωμα και στο ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ>>
                                                                  



Με αφορμή την  Παγκόσμια Ημέρα του Παιδιού , η εθελοντική ομάδα «Κοινωνικοί Λειτουργοί ΕΝτάξη » με τη συμβολή φοιτητών Κοινωνικής Εργασίας του ΑΤΕΙ Πάτρας ενημέρωσε χθες 11-12-2014, τους μαθητές του 49ου Δημοτικού Σχολείου Πάτρας & τους μαθητές των Εκπαιδευτηρίων «ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ» για τα δικαιώματα αλλά και τις υποχρεώσεις των μικρών χρηστών του κυβερνοχώρου.
                                                               

                             
Όλη η δράση ήταν σχεδιασμένη έτσι ώστε μέσα από τη συμμετοχική διαδικασία των μαθητών να αποκτήσουν πολύτιμες εμπειρίες, να διαμορφώσουν ήθος και προσωπικότητα , να καλλιεργηθεί ένα κλίμα φιλίας και συνεργασίας αλλά και να μπορέσουν να κατανοήσουν τις έννοιες : Ανάγκη – Δικαίωμα –Υποχρέωση μέσα από ομαδικές δραστηριότητες .                                                                                                                                           
Κλείνοντας τη χθεσινή δράση οι μαθητές του κάθε σχολείου επέλεξαν το μήνυμα της ημέρας το οποίο αποτύπωσαν σε γκράφιτι τοίχου ! Μας εξέπληξε ότι οι μαθητές και των δυο σχολείων επέλεξαν το πιο κάτω μήνυμα  : 

«Υπε­ρα­σπί­ζο­ντας τα ΔΙΚΑΙΩ­ΜΑΤΑ μου διεκδικώ την παιδική μου ηλικία»
Οι ενήλικες έχουμε μια υποχρέωση απέναντι σε αυτά τα παιδιά μέσα από το παράδειγμά μας : να τα καταστήσουμε ικανά να ΔΙΕΚΔΙΚΟΥΝ και να ΥΠΕΡΣΠΙΖΟΝΤΑΙ τα δικαιώματά τους τόσο στον πραγματικό κόσμο όσο και στον εικονικό. Το μεγάλο στοίχημα είναι να μεγαλώσουμε ανεξάρτητα παιδιά που να μπορούν μεγαλώνοντας να επιλέγουν και να αποφασίζουν μόνα τους ανάλογα με τις ανάγκες τους και τις επιθυμίες τους. Όσο μπορούμε να περιορίσουμε την παθητική διασκέδαση και να ενθαρρύνουμε το διάβασμα ή το να βγαίνουν έξω από το σπίτι. Χρειάζεται να τα επανασυνδέσουμε με τον κόσμο.

ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΜΑΣ ΒΡΙΣΚΕΤΕ ΚΑΙ ΕΔΩ: https://www.facebook.com/KoinonikoiLeitourgoiEnTaxe?ref=hl
                                                                   

Τρίτη 18 Νοεμβρίου 2014

Μια ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ΔΑΣΚΑΛΑ !

                                                                                       


Αγαπητέ γονέα,
Το ξέρω. Ανησυχείς. Κάθε μέρα, το παιδί σου έρχεται στο σπίτι με μια ιστορία γι ΑΥΤΟ το παιδί. Αυτό που πάντα χτυπά, σπρώχνει, τσιμπάει, ξύνει, ίσως ακόμα και δαγκώνει τα άλλα παιδιά. Το παιδί που πρέπει πάντα να κρατάει το χέρι μου στο διάδρομο. Αυτό που έχει μια ιδιαίτερη θέση στο χαλί και που τις περισσότερες φορές κάθεται σε μια καρέκλα κι όχι στο πάτωμα. Το παιδί που σκαρφάλωσε πάνω από το φράχτη της παιδικής χαράς, ακριβώς τη στιγμή που της έλεγα να σταματήσει. Το παιδί που έχυσε το γάλα του γείτονά του στο πάτωμα σε μια έκρηξη θυμού. Επίτηδες. Ενώ έβλεπα. Και τότε, όταν του ζήτησα να το καθαρίσει, πέταξε όλο το χαρτί υγείας στο πάτωμα. Επίτηδες. Ενώ έβλεπα.
Ανησυχείς πως ΑΥΤΟ το παιδί, μπλοκάρει τη διαδικασία της μάθησης για το δικό σου το παιδί.Ανησυχείς πως παίρνει πάρα πολύ απ' το χρόνο και την ενέργειά μου κι ότι στερεί το "μερίδιο" που αναλογεί στο δικό σου παιδί. Ανησυχείς πως κάποια μέρα θα βλάψει κάποιον. Ανησυχείς πως αυτό ο "κάποιος" ίσως είναι το δικό σου παιδί. Ανησυχείς πως και το παιδί σου θ' αρχίσει να χρησιμοποιεί την επιθετικότητα για να πάρει αυτό που θέλει. Ανησυχείς πως το παιδί σου θα μείνει πίσω ακαδημαϊκά, επειδή παλεύει ακόμα και για να κρατήσει ένα μολύβι. Το ξέρω.
Το παιδί σου, αυτό το έτος, σε αυτή την τάξη, σε αυτή την ηλικία, δεν είναι ΑΥΤΟ το παιδί. 
Το παιδί σου δεν είναι τέλειο, αλλά γενικά ακολουθεί τους κανόνες. Είναι σε θέση να μοιράζεται τα παιχνίδια του με ειρηνικό τρόπο. Δεν πετά κάτω τα έπιπλα. Σηκώνει το χέρι του για να μιλήσει. Εργάζεται όταν έρχεται η ώρα για να εργαστούμε και παίζει όταν έρχεται η ώρα του παιχνιδιού. Μπορείς να το εμπιστευτείς πως θα πάει κατ 'ευθείαν στο μπάνιο και θα επιστρέψει κατ' ευθείαν πίσω, χωρίς να κάνει ανοησίες. 
Το ξέρω. Κι εγώ ανησυχώ επίσης. 
Βλέπετε, εγώ ανησυχώ όλη την ώρα. Σχετικά με ΟΛΑ αυτά. Ανησυχώ για το πιάσιμο του μολυβιού απ' το παιδί σας και για το πως προφέρει τα γράμματα ένα άλλο παιδί. Ανησυχώ για τη συστολή ενός μικρού παιδιού και για το μονίμως άδειο ταπεράκι ενός άλλου. Ανησυχώ πως το μπουφάν του Γκάβιν δεν είναι αρκετά ζεστό και πως ο μπαμπάς της Ταλίθα της φωνάζει γιατί γράφει ανάποδα το γράμμα "Β". Οι περισσότερες βόλτες με το αυτοκίνητο μου, ακόμα και οι στιγμές στο ντους μου, είναι γεμάτες από ανησυχία.
Αλλά ξέρω, θέλετε να μιλήσουμε γι ΑΥΤΟ το παιδί. Επειδή τα ανάποδα "Β"  της Ταλίθα δεν πρόκειται να προκαλέσουν πρόβλημα στο δικό σας παιδί.
Θέλω κι εγώ να μιλήσω γι ΑΥΤΟ το παιδί, αλλά υπάρχουν τόσα πολλά πράγματα που δεν μπορώ να σας πω.
Δεν μπορώ να σας πω πως τον υιοθέτησαν από ένα ορφανοτροφείο σε ηλικία 18 μηνών.
Δεν μπορώ να σας πω ότι βρίσκεται σε αυστηρή δίαιτα, για πιθανές τροφικές αλλεργίες και πως γι αυτό, είναι πεινασμένος. ΟΛΗ ΤΗΝ ΩΡΑ.
Δεν μπορώ να σας πω ότι οι γονείς του είναι στη μέση ενός φρικτού διαζυγίου και πως μένει με τη γιαγιά της. 
Δεν μπορώ να σας πω ότι έχω αρχίσει ν' ανησυχώ πως η γιαγιά του πίνει. 
Δεν μπορώ να σας πω πως η φαρμακευτική αγωγή του για το άσθμα, τον ταράζει. 
Δεν μπορώ να σας πω ότι η μαμά του είναι μονογονέας κι έτσι (το παιδί) είναι στο σχολείο πριν καν ανοίξουμε, μέχρι τη στιγμή που η ώρα φύλαξης λήγει και πως η διαδρομή με το αυτοκίνητο μεταξύ σπιτιού και σχολείου διαρκεί 40 λεπτά και έτσι (το παιδί) κοιμάται λιγότερο κι απ' τις ώρες που κοιμούνται οι περισσότεροι ενήλικες.
Δεν μπορώ να σας πω ότι υπήρξε μάρτυρας ενδοοικογενειακής βίας.
Εντάξει, θα πείτε. Καταλαβαίνετε ότι δεν μπορώ να μοιραστώ προσωπικές ή οικογενειακές πληροφορίες. Απλά θέλετε να γνωρίζετε ΤΙ ΚΑΝΩ ΕΓΩ, για τη συμπεριφορά ΑΥΤΟΥ του παιδιού.
Θα ήθελα πολύ να σας πω. Αλλά δεν μπορώ.
Δεν μπορώ να σας πω ότι κάνει λογοθεραπείες, ότι η αξιολόγηση έδειξε σοβαρή διαταραχή και καθυστέρηση στη γλώσσα κι ότι ο θεραπευτής έχει εντοπίσει πως η επιθετικότητα συνδέεται με την απογοήτευση για την αδυναμία επικοινωνίας.
Δεν μπορώ να σας πω ότι συναντώ του γονείς του ΚΑΘΕ ΕΒΔΟΜΑΔΑ και πως και οι δύο συνήθως κλαίνε σε αυτές τις συναντήσεις.
Δεν μπορώ να σας πω ότι το παιδί κι εγώ έχουμε ένα μυστικό σήμα που κάνουμε με το χέρι μας, για να είναι σε θέση να μου πει πότε χρειάζεται να κάτσει μόνη της για λίγο.
Δεν μπορώ να σας πω ότι περνά το χρόνο της ανάπαυσης κουλουριασμένος στα πόδια μου, επειδή... "Με κάνει να νιώθω καλύτερα ο χτύπος της καρδιά σας, Κυρία".
Δεν μπορώ να σας πω ότι παρακολουθώ σχολαστικά τα περιστατικά των επιθέσεων τους τελευταίους τρεις μήνες και πως από πέντε περιστατικά την ημέρα, έχουμε πέσει σε πέντε την εβδομάδα.
Δεν μπορώ να σας πω πως η γραμματέας του σχολείου έχει συμφωνήσει να τον στέλνω στο γραφείο της για  "βοήθεια", όταν κρίνω πως χρειάζεται αλλαγή σκηνικού.
Δεν μπορώ να σας πω πως "εναντιώθηκα" σε μια συνάντηση με το προσωπικό και πως με δάκρυα στα μάτια, ΙΚΕΤΕΥΣΑ τους συναδέλφους μου να τον παρακολουθούν πιο στενά, να είναι ευγενικοί μαζί του τη στιγμή που εξοργίζονται επειδή χτύπησε κάποιον ΠΑΛΙ και αυτή τη φορά, μπροστά στο δάσκαλο.
Υπάρχουν τόσα πολλά πράγματα που δεν μπορώ να σας πω γι ΑΥΤΟ το παιδί. Δεν μπορώ να σας πω ακόμα και τα καλά πράγματα.
Δεν μπορώ να σας πω πως η δουλειά του στην τάξη, είναι να ποτίζει τα φυτά και πως έκλαιγε με σπαραγμό όταν ένα από τα φυτά ξεράθηκε κατά τη διάρκεια των χειμερινών διακοπών απ' το σχολείο.
Δεν μπορώ να σας πω πως φιλά τη μικρή του αδελφή κάθε πρωί και πως της ψιθυρίζει "Είσαι η ηλιαχτίδα μου" προτού η μαμά σπρώξει το καροτσάκι και φύγουν.
Δεν μπορώ να σας πω ότι ξέρει περισσότερα για τις καταιγίδες απ' όσα γνωρίζουν οι περισσότεροι μετεωρολόγοι.
Δεν μπορώ να σας πω ότι συχνά ζητά να σας βοηθήσει στο ξύσιμο των μολυβιών και μάλιστα κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού.
Δεν μπορώ να σας πω ότι χαϊδεύει τα μαλλιά του καλύτερού του φίλου, κατά το χρόνο της ανάπαυσης.
Δεν μπορώ να σας πω ότι όταν ένας συμμαθητής του κλαίει, ορμά πάνω του με το αγαπημένο παραμύθι απ' τη γωνιά της ανάγνωσης.
Βλέπετε,  αγαπητοί γονείς,  μπορώ να σας μιλήσω μόνο για το παιδί σας. Έτσι, αυτό που μπορώ να σας πω είναι το εξής:
Αν ποτέ, σε οποιοδήποτε σημείο, το παιδί σας ή κάποιο από τα παιδιά σας, γίνει ΑΥΤΟ το παιδί...
Δεν θα μοιραστώ ποτέ την οικογενειακή σας ιστορία με άλλους γονείς απ' την τάξη.
Θα επικοινωνώ μαζί σας συχνά, ξεκάθαρα κι ευγενικά.
Θα βεβαιωθώ πως υπάρχουν χαρτομάντιλα στις συναντήσεις μας κι αν μου το επιτρέψετε, θα σας κρατώ το χέρι όταν κλαίτε.
Θα υποστηρίζω το παιδί και την οικογένειά σας, για να λάβετε την υψηλότερη ποιότητα των εξειδικευμένων υπηρεσιών και θα συνεργαστώ με τους απαραίτητους επαγγελματίες στο μέγιστο δυνατό βαθμό.
Θα βεβαιωθώ ότι το παιδί σας λαμβάνει επιπλέον αγάπη και στοργή όταν τη χρειάζεται περισσότερο.
Θα είμαι η φωνή για το παιδί σας στη σχολική μας κοινότητα.
Θα συνεχίζω -ό,τι κι αν συμβεί- ν' αναζητώ τα καλά, καταπληκτικά, ειδικά, θαυμάσια χαρακτηριστικά του παιδιού σας. 
Θα του υπενθυμίζω και σ' εκείνο και σ' ΕΣΑΣ, αυτά τα καλά, καταπληκτικά, ειδικά, θαυμάσια χαρακτηριστικά, ξανά και ξανά.
Κι όταν κάποιος άλλος γονέας θα έρθει σε μένα, με ανησυχίες για το παιδί ΣΑΣ...
Θα του πω όλα αυτά, πάλι από την αρχή.

Με τόση πολύ αγάπη,
Μια δασκάλα... 
                                                                                                         (ΠΗΓΗ: http://mikroimegaloi.gr/)
ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΙ ΦΙΛΟΙ ΜΑΣ, ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΜΑΣ ΒΡΕΙΤΕ ΚΑΙ ΣΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΠΟΥ ΔΙΑΤΗΡΟΥΜΕ ΣΤΟ FACEBOOK :www.facebook.com/KoinonikoiLeitourgoiEnTaxe ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΚΑΝΑΛΙ ΜΑΣ ΣΤΟ YOU TUBE: ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΙ ΕΝ τάξη 
                                                                       

Δευτέρα 22 Σεπτεμβρίου 2014

ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΟΡΙΣΜΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (αναθεωρημένος)

ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΟΡΙΣΜΟΥ ΤΗΣ  ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

                                                                 

Η Εκτελεστική Επιτροπή της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κοινωνικής Εργασίας (IFSW) και του Συμβουλίου της Διεθνούς Ένωσης Σχολών Κοινωνικής Εργασίας (IASSW) έχουν συμφωνήσει ως προς την ολοκλήρωση της αναθεώρησης του Διεθνούς Ορισμού της Κοινωνικής Εργασίας και ο νέος προτεινόμενος ορισμός θα παρουσιαστεί στα μέλη και των δύο οργανώσεων στην Γενική Συνάντηση/Συνέλευση στην Μελβούρνη τον Ιούλιο του 2014.
Προτεινόμενος Παγκόσμιος Ορισμός του Επαγγέλματος της Κοινωνικής Εργασίας
«Η Κοινωνική Εργασία είναι εφαρμοσμένο επάγγελμα αλλά και ακαδημαϊκό πεδίο που προωθεί την κοινωνική αλλαγή και ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή και την ενδυνάμωση και απελευθέρωση των ανθρώπων. Οι αρχές της κοινωνικής δικαιοσύνης, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της συλλογικής ευθύνης και του σεβασμού της διαφορετικότητας είναι κεντρικές στην κοινωνική εργασία, η οποία θεμελιώνεται από τις θεωρίες της κοινωνικής εργασίας, των κοινωνικών επιστημών, των ανθρωπιστικών επιστημών και τη γηγενή γνώση και συνδέει ανθρώπους και δομές για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της ζωής αλλά και να ενισχύσει την ευημερία τους. Ο παραπάνω ορισμός μπορεί να διευρυνθεί σε εθνικό ή/και σε περιφερειακό επίπεδο».


Σχολιασμός
Τα παρακάτω ερμηνευτικά σχόλια εξυπηρετούν την αποσαφήνιση των βασικών εννοιών που έχουν χρησιμοποιηθεί στον ορισμό και είναι λεπτομερή ως προς τους κύριους άξονες δράσης και παρέμβασης (core mandates), τις αρχές, τη γνώση και την πρακτική της κοινωνικής εργασίας.
ΚΥΡΙΟΙ ΑΞΟΝΕΣ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ
Ως κύριοι άξονες δράσης και παρέμβασης της κοινωνικής εργασίας καθορίζονται η προαγωγή της κοινωνικής αλλαγής, η κοινωνική εξέλιξη, η κοινωνική συνοχή και τέλος η ενδυνάμωση και απελευθέρωση ατόμων και ομάδων.
Η κοινωνική εργασία είναι αφενός εφαρμοσμένο επάγγελμα και αφετέρου ακαδημαϊκό πεδίο εκπαίδευσης, το οποίο αναγνωρίζει ότι η αλληλοσυσχέτιση ιστορικών, κοινωνικο‐οικονομικών, πολιτισμικών, τοπικών και ατομικών παραγόντων λειτουργούν προασπιστικά ή/και παρεμποδιστικά για την ανθρώπινη ευημερία και εξέλιξη. Δομικά εμπόδια λειτουργούν επιπρόσθετα ως προς την διαιώνιση ανισοτήτων, διακρίσεων, εκμετάλλευσης και καταπίεσης.
Η ανάπτυξη κριτικής σκέψης αφενός μέσα από αναστοχασμό των δομικών πηγών καταπίεσης ή/και προνομίων, βάσει κριτηρίων ή χαρακτηριστικών όπως η φυλή, η κοινωνική τάξη, η γλώσσα, η θρησκεία, το φύλο, οι ειδικές ανάγκες, ο πολιτισμικός και σεξουαλικός προσανατολισμός και αφετέρου μέσα από την ανάπτυξη στρατηγικών δράσης απευθυνόμενων στα δομικά και προσωπικά εμπόδια είναι ο πρώτος κεντρικός άξονας, ο οποίος αφορά σε πρακτικές χειραφέτησης με στόχο την ενδυνάμωση και απελευθέρωση του ανθρώπου.
Σε αλληλεγγύη με εκείνους οι οποίοι βρίσκονται σε μειονεκτική θέση, το επάγγελμα του Κοινωνικού Λειτουργού αγωνίζεται ώστε να ανακουφίσει από την φτώχεια, να ενδυναμώσει ευάλωτες και καταπιεζόμενες ομάδες και να προάγει την κοινωνική ένταξη και συνοχή, με την τελευταία να αποτελεί το δεύτερο βασικό άξονα δράσης και παρέμβασης.
Ο τρίτος βασικός άξονας παρέμβασης αφορά στην κοινωνική αλλαγή και βασίζεται στην προϋπόθεση ότι η παρέμβαση της κοινωνικής εργασίας λαμβάνει χώρα όταν η τρέχουσα κατάσταση, είτε αυτή είναι σε επίπεδο ατομικό, οικογένειας ή μικρής ομάδας, είτε κοινότητας ή της ευρύτερης κοινωνίας, κρίνεται ότι χρήζει αλλαγής και εξέλιξης. Καθοδηγείται από την ανάγκη για πρόκληση και αλλαγή εκείνων των δομικών συνθηκών που λειτουργούν συσσωρευτικά στην περιθωριοποίηση, τον κοινωνικό αποκλεισμό και την καταπίεση.
Οι πρωτοβουλίες κοινωνικής αλλαγής αναγνωρίζουν το χώρο για ατομικό αυτοπροσδιορισμό (human agency) για την προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της οικονομικής, περιβαλλοντικής και κοινωνικής δικαιοσύνης.
Το επάγγελμα δεσμεύεται εξίσου και στη διατήρηση της κοινωνικής σταθερότητας-­στο βαθμό που η έννοια της κοινωνικής σταθερότητας δε χρησιμοποιείται προκειμένου να περιθωριοποιήσει, αποκλείσει ή καταπιέσει κάποια κοινωνική ομάδα ατόμων.
Η κοινωνική ανάπτυξη, ο τέταρτος βασικός άξονας δράσης και παρέμβασης, γίνεται εννοιολογικά αντιληπτή ως στρατηγικές παρέμβασης, απώτεροι επιθυμητοί στόχοι και πλαίσιο πολιτικών μέτρων-­τα τελευταία ως προσθήκη στα πιο δημοφιλή υπολειμματικά και θεσμικά πλαίσια. Βασίζεται σε ολιστικές, βιο-­ψυχο-­κοινωνικές και πνευματικές εκτιμήσεις και παρεμβάσεις που ξεπερνούν τον παραδοσιακό διαχωρισμό σε μικρο-­ μακρο-­ επίπεδο, ενσωματώνοντας πολλαπλά συστημικά επίπεδα, καθώς και διακλαδική και διεπιστημονική συνεργασία, η οποία στοχεύει σε βιώσιμη εξέλιξη. Θέτει σε προτεραιότητα την κοινωνική, δομική και οικονομική ανάπτυξη, ενώ δε συμμερίζεται τη συμβατική άποψη ότι η οικονομική ανάπτυξη είναι προαπαιτούμενος παράγοντας για την κοινωνική ανάπτυξη.
ΑΡΧΕΣ
Οι βασικές αρχές της κοινωνικής εργασίας είναι ο σεβασμός για την εγγενή αξία και την αξιοπρέπεια των ανθρώπων, η αποφυγή πρόκλησης βλάβης, ο σεβασμός της διαφορετικότητας και η προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Η υποστήριξη και προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της κοινωνικής δικαιοσύνης είναι το κίνητρο και η δικαίωση ύπαρξης της κοινωνικής εργασίας. Η κοινωνική εργασία αναγνωρίζει ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα πρέπει να συνοδοιπορούν με τη συλλογική ευθύνη. Η ιδέα της συλλογικής ευθύνης υπογραμμίζει αφενός το γεγονός ότι τα ατομικά δικαιώματα του ανθρώπου μπορούν να εδραιώνονται μέρα με τη μέρα μόνο, αν οι άνθρωποι αναλάβουν την ευθύνη για τον άλλον και για το περιβάλλον και αφετέρου τη σπουδαιότητα δημιουργίας αμοιβαίων σχέσεων μέσα στις κοινότητες.
Ως εκ τούτου, μια σημαντική εστίαση της κοινωνικής εργασίας είναι να υπερασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα σε όλα τα επίπεδα και να διευκολύνει την επίτευξη του τελικού σκοπού όπου οι άνθρωποι αναλαμβάνουν την ευθύνη της συλλογικής ευημερίας, συνειδητοποιούν και σέβονται την αλληλεξάρτηση μεταξύ ατόμων και των ατόμων με το περιβάλλον. Η κοινωνική εργασία περιλαμβάνει τα δικαιώματα πρώτης, δεύτερης και τρίτης γενιάς.
Τα δικαιώματα πρώτης γενιάς αφορούν τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, όπως η ελευθερία του λόγου και της συνείδησης και η ελευθερία από βασανιστήρια και αυθαίρετη κράτηση.
Τα δεύτερης γενιάς αφορούν τα κοινωνικο-­οικονομικά και πολιτιστικά δικαιώματα που περιλαμβάνουν τα δικαιώματα στην εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη, τη στέγαση και τα δικαιώματα των μειονοτικών γλωσσών.
Τα δικαιώματα τρίτης γενιάς επικεντρώνονται στο φυσικό κόσμο και το δικαίωμα της βιοποικιλότητας των ειδών και μεταξύ των γενεών. Τα δικαιώματα αυτά αλληλοενισχύονται και αλληλοεξαρτώνται και μπορούν να συνενώσουν τα ατομικά και τα συλλογικά δικαιώματα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η μη πρόκληση βλάβης και ο σεβασμός της διαφορετικότητας μπορεί να  εκπροσωπούν αξίες αλληλοσυγκρουόμενες ή ανταγωνιστικές, για παράδειγμα, στο όνομα του πολιτισμικού υπόβαθρου, καταπατώνται δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος στη ζωή μειονοτήτων όπως γυναίκες και ομοφυλόφυλοι.
Τα Διεθνή Κριτήρια για την Εκπαίδευση στην Κοινωνική Εργασία [Global Standards for Social Work Education and Training] αντιμετωπίζουν αυτό το περίπλοκο ζήτημα υποστηρίζοντας ότι οι κοινωνικοί λειτουργοί εκπαιδεύονται στη βασική προσέγγιση των ανθρωπίνων δικαιώματων, με την επεξηγηματική επισήμανση ότι:
Μια τέτοια προσέγγιση ενδέχεται να διευκολύνει την εποικοδομητική αντιπαράθεση και αλλαγή όπου συγκεκριμένες πολιτισμικές πεποιθήσεις, αξίες και παραδόσεις καταπατούν βασικά ανθρώπινα δικαιώματα των προσώπων που θίγονται στη συγκεκριμένη κατάσταση. Καθώς η κουλτούρα είναι κοινωνικά κατασκευασμένη, υπόκειται σε αποδόμηση και αλλαγή. Τέτοια εποικοδομητική αντιπαράθεση, αποδόμηση και αλλαγή μπορεί να διευκολυνθεί διαμέσου συντονισμού και κατανόησης των συγκεκριμένων πολιτιστικών αξιών, πεποιθήσεων και παραδόσεων και μέσω κριτικού και αναστοχαστικού διαλόγου με μέλη της πολιτιστικής αυτής ομάδας αναφορικά με πιο ευρέα θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
ΓΝΩΣΗ
Η κοινωνική εργασία είναι διεπιστημονική και «πανεπιστημονική», και αντλεί από ένα ευρύ φάσμα επιστημονικών θεωριών και  ερευνών.
Σε αυτό το πλαίσιο η «επιστήμη» γίνεται κατανοητή μέσα από την βασική έννοια του όρου ως «γνώση». Η κοινωνική εργασία αντλεί συστηματικά από την ίδια την επιστήμη της αναπτύσσοντας το θεωρητικό και ερευνητικό της υπόβαθρο, καθώς επίσης και από άλλες ανθρωπιστικές επιστήμες και συμπεριλαμβάνει χωρίς όμως να περιορίζεται μόνο σε αυτές, την ανάπτυξη κοινοτήτων, την κοινωνική παιδαγωγική, τη διοίκηση, την ανθρωπολογία, την οικολογία, τα οικονομικά, την εκπαίδευση, τη διαχείριση, την νοσηλευτική, την ψυχιατρική, την ψυχολογία, την δημόσια υγεία και την κοινωνιολογία.
Αυτό που κάνει τις θεωρίες και την έρευνα για την κοινωνική εργασία να ξεχωρίζουν είναι ότι είναι εφαρμοσμένες και χειραφετούν. Ένα μεγάλο μέρος της έρευνας και της θεωρίας στην κοινωνική εργασία είναι κατασκευασμένο σε συνεργασία με τους εξυπηρετούμενους μέσα από μια διαδικασία αλληλεπίδρασης και διαλόγου και ως εκ τούτου είναι επηρεασμένο από συγκεκριμένα εργασιακά περιβάλλοντα.
Αυτός ο νέος προτεινόμενος όρος αναγνωρίζει ότι η κοινωνική εργασία είναι επηρεασμένη όχι μόνο από συγκεκριμένα εργασιακά περιβάλλοντα και θεωρίες των Δυτικών πολιτισμών, αλλά και από τις γνώσεις που απορρέουν από τον γηγενή πληθυσμό. Άλλωστε, ένα μέρος της κληρονομιάς που άφησε η αποικιοκρατία είναι ότι οι Δυτικές θεωρίες και γνώσεις έχουν αποκλειστικά αξιοποιηθεί ενώ οι γνώσεις του γηγενή πληθυσμού έχουν υποτιμηθεί και χάσει την αξία τους, με αποτέλεσμα να έχουν επικρατήσει οι Δυτικές θεωρίες και γνώσεις.
Ο προτεινόμενος ορισμός αποπειράται να σταματήσει και να αναστρέψει αυτή τη διαδικασία με το να αναγνωρίσει ότι ο γηγενής πληθυσμός σε κάθε περιοχή, χώρα ή τοποθεσία κουβαλά τις δικές του αξίες, τρόπους μάθησης, τρόπους μετάδοσης των γνώσεων του και έτσι έχει συνεισφέρει ανεκτίμητα στην επιστήμη.
Η κοινωνική εργασία επιζητά να επανορθώσει σε ιστορικό επίπεδο την Δυτική επιστημονική αποικιοκρατία και ηγεμονία με το να ακούσει και να μάθει μέσα από τον γηγενή πληθυσμό από όλο τον κόσμο. Με αυτό τον τρόπο οι γνώσεις που αφορούν στην κοινωνική εργασία θα δημιουργηθούν σε συνεργασία με τον γηγενή πληθυσμό και θα είναι ακόμη περισσότερο πρακτικά εφαρμόσιμες όχι μόνο σε τοπικό αλλά και σε διεθνές επίπεδο.
Αντλώντας από το υλικό της δουλειάς των Ηνωμένων Εθνών, η Εκτελεστική Επιτροπή της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κοινωνικής Εργασίας (IFSW) ορίζει τον γηγενή πληθυσμό με τον ακόλουθο τρόπο:
• Ζουν μέσα σε (ή διατηρούν επαφές με) διακριτά γεωγραφικά προγονικά εδάφη.
• Συνηθίζουν να διατηρούν διακριτούς κοινωνικούς, οικονομικούς και πολιτικούς θεσμούς μέσα στα εδάφη τους.
• Συνήθως επιδιώκουν να παραμείνουν διαφοροποιημένοι πολιτισμικά, γεωγραφικά και θεσμικά, από το να αφομοιωθούν ολοκληρωτικά μέσα στην national κοινωνία.
• Αυτοπροσδιορίζονται ως αυτόχθονες ή της ίδιας φυλής.
ΕΦΑΡΜΟΓΗ
Η νομιμοποίηση και το πεδίο δικαιοδοσίας της κοινωνικής εργασίας εδράζονται στην παρέμβαση της στα σημεία όπου οι άνθρωποι αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον τους. Το περιβάλλον περιλαμβάνει τα διάφορα κοινωνικά συστήματα στα οποία οι άνθρωποι είναι ενσωματωμένοι, καθώς και το φυσικό, γεωγραφικό περιβάλλον, το οποίο ασκεί βαθιά επίδραση στη ζωή των ανθρώπων.
Η συμμετοχική μεθοδολογία που υποστηρίζει η κοινωνική εργασία, αντανακλάται στη φράση ότι: «δεσμεύει ανθρώπους και κοινωνικές δομές στην αντιμετώπιση των προκλήσεων της ζωής και την προαγωγή της ευημερίας».
Στο μέτρο του δυνατού, η κοινωνική εργασία υποστηρίζει περισσότερο το «εργάζεσθαι με» παρά το «εργάζεσθαι για» τους ανθρώπους.
Σύμφωνα με το (επιστημονικό) παράδειγμα (paradigm) της κοινωνικής ανάπτυξης, οι κοινωνικοί λειτουργοί χρησιμοποιούν μια σειρά από δεξιότητες, τεχνικές, στρατηγικές, αρχές και δραστηριότητες σε διάφορα δομικά επίπεδα, που απευθύνονται στη διατήρηση του συστήματος ή/και τις προσπάθειες αλλαγής του συστήματος.
Η εφαρμογή της κοινωνικής εργασίας καλύπτει ένα φάσμα δραστηριοτήτων, που περιλαμβάνει διάφορες μορφές θεραπείας και συμβουλευτικής, εργασία με ομάδα και εργασία με την κοινότητα, χάραξη πολιτικής και πολιτική ανάλυση, συνηγορία και πολιτικές παρεμβάσεις.
Από μια οπτική χειραφέτησης, που ο παρών ορισμός υποστηρίζει, οι στρατηγικές της κοινωνικής εργασίας έχουν στόχο την αύξηση της ελπίδας των ανθρώπων, της αυτοεκτίμησης και του δημιουργικού τους δυναμικού για να αντιμετωπίσουν και να αμφισβητήσουν καταπιεστικές δυναμικές εξουσίας και δομικές πηγές αδικιών, ενσωματώνοντας έτσι, σε ένα συνεκτικό σύνολο, τα μικρο-­και μακρο-­ επίπεδα, ή αλλιώς τις προσωπικές και πολιτικές διαστάσεις της παρέμβασης.
Η ολιστική οπτική της κοινωνικής εργασίας είναι καθολική, αλλά οι προτεραιότητες της εφαρμογής της κοινωνικής εργασίας μπορεί να διαφέρουν από τη μία χώρα στην άλλη, και από χρονική περίοδο σε χρονική περίοδο, ανάλογα με τις ιστορικές, πολιτισμικές, πολιτικές και κοινωνικο -­ οικονομικές συνθήκες.
Είναι ευθύνη των κοινωνικών λειτουργών σε όλο τον κόσμο να υπερασπιστούν, να εμπλουτίσουν και να υλοποιήσουν τις αξίες και τις αρχές που αντικατοπτρίζονται σε αυτόν τον ορισμό. Ένας ορισμός για την κοινωνική εργασία μπορεί να είναι μεστός νόηματος μόνο όταν οι κοινωνικοί λειτουργοί δεσμευτούν ενεργά στις αξίες και το όραμα του.


Πηγή http://socialpolicy.gr/2014/03/%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B8%CE%B5%CF%8E%CF%81%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%80%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CF%8C%CF%83%CE%BC%CE%B9%CE%BF%CF%85-%CE%BF%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%8D-%CF%84%CE%B7.html